In 1957 richtten België, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Nederland en West-Duitsland de Europese Economische Gemeenschap (EEG) op. Steeds meer landen sloten zich bij deze zes landen aan. De EEG werd in 1993 de Europese Gemeenschap (EG) en kreeg steeds meer taken. In 2009 telde de EG 27 landen en werd de EG opgevolgd door de Europese Unie (EU). Nu telt de EU 28 lidstaten.

Binnen de EG/EU werd afgesproken dat de interne grenscontroles werden afgeschaft en dat de landen onderling bepaalden wie er verantwoordelijk was voor de behandeling van een asielverzoek op grond van het Vluchtelingenverdrag. In 1997 werd die afspraak in Dublin (Ierland) vastgelegd in een overeenkomst met de lange naam:  Overeenkomst betreffende de vaststelling van de staat die verantwoordelijk is voor de behandeling van een asiel-verzoek dat bij een van de lidstaten van de Europese Gemeenschappen wordt ingediend, kortweg Dublin-conventie en later Dublinverordening genoemd.

De afspraken waren:

• Het land waar de asielzoeker binnenkom handelt de aanvraag af.
• Als een asielverzoek goedgekeurd wordt, geeft dat land de asielzoeker een verblijfstitel of een visum.
• Als een asielverzoek afgekeurd wordt, zorgt dat land ervoor dat de asielzoeker teruggestuurd wordt naar het land waar hij oorspronkelijk vandaan kwam.
• Een asielzoeker kan maar in één land een asielverzoek indienen.
• De lidstaat waar het eerste asielverzoek is ingediend, is verplicht om de asielzoeker terug te nemen als die zich in een andere lidstaat ophoudt en daar opnieuw een asielverzoek heeft ingediend.

Al snel kwamen er klachten over deze afspraken.

Eén klacht was dat niet in elk EU-land de asielverzoeken op dezelfde manier werden behandeld. Het ene land trok daar veel meer tijd voor uit dan het andere EU-land. Het ene land hanteerde andere regels bij de asielverzoeken dan het andere land. En als asielzoekers erkende vluchtelingen werden kregen ze in het ene land een andere ondersteuning dan in een ander EU-land. Kortom: er was géén eenheid.

Een andere klacht was de oneerlijke verdeling van het aantal asielzoekers. Door de (burger)oorlogen in Afrika en het Midden-Oosten zagen veel mensen zich genoodzaakt om te vluchten. De burgeroorlog in Syrië alleen al zorgde voor zo’n drie miljoen vluchtelingen. Italië kreeg veel meer vluchtelingen te verwerken dan de andere EU-landen.

De EU-landen kwamen in 2014 een Gemeenschappelijk Europees Asielbeleid (GEAS) overeen. Asielzoekers binnen de EU zouden voortaan overal op dezelfde manier worden behandeld. Maar de oneerlijke verdeling van het aantal asielzoekers is gebleven. De zuidelijke EU-landen wilden dat graag anders, maar de noordelijke EU-staten hielden hun poot stijf. Op 28 februari 2011 werd de Nederlandse premier Rutte geïnterviewd in het televisieprogramma Pauw & Witteman. Paul Witteman vroeg Rutte: “Is dat niet een beetje oneerlijk? Want dat is het land dat toevallig het dichtstbij ligt. En dat is meestal Italië.” Mark Rutte antwoordde: “Tsja, dat is dan gewoon pech voor hun. Landen hebben vóór- en nadelen van hun ligging.”

Vraag
1) Vind je die regeling oneerlijk of niet? Vind je dat een land geen nadeel zou moeten hebben van zijn geografische ligging? Met wie ben je het eens, met Witteman of met Rutte? Licht je antwoord toe.